Theo ước tính, có tới 50% dân số mắc bệnh trĩ ở một vài thời điểm nào đó trong cuộc đời, tỷ lệ này tăng theo độ tuổi, cao nhất ở độ tuổi 45-65 (tới 70%).

Bệnh trĩ rất thường gặp, đặc biệt ở người cao tuổi (NCT) nhưng do bệnh ở vị trí nhạy cảm và thường tiến triển âm thầm nên thường đến khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn, búi trĩ phình to, sa ra ngoài hậu môn, gây chảy máu, đau rát nhiều thì người bệnh mới đi khám và điều trị

Triệu chứng của bệnh trĩ

Bệnh trĩ được chia làm ba loại là: Trĩ nội, Trĩ ngoại và Trĩ hỗn hợp.

Bệnh có hai triệu chứng thường gặp đó là đại tiện ra máu tươi và sa búi trĩ.

• Biểu hiện thường gặp ban đầu của bệnh là đi cầu thấy xuất hiện máu dính ở giấy vệ sinh, sau phân hoặc nếu nặng hơn có thể chảy thành tia.
• Sau đó sẽ xuất hiện búi trĩ: Khi đi vệ sinh sẽ thấy búi trĩ nhỏ sa ra ngoài, ban đầu có thể tự co lên, nhưng càng về sau búi trĩ càng to hơn và sa nhiều hơn ra ngoài, đến một lúc nào đó phải dùng tay đẩy búi trĩ mới vào và nặng hơn nữa là búi trĩ nằm thường trực ngoài hậu môn, gây khó chịu cũng như khó khăn trong sinh hoạt của người bệnh.

Ngoài 2 triệu chứng chính trên, người bệnh có thể có kèm theo các triệu chứng khác như đau khi đi đại tiện, táo bón, ngứa quanh lỗ hậu môn. Thông thường trĩ không gây đau, triệu chứng đau xảy ra khi có biến chứng như viêm, tắc mạch, sa trĩ nghẹt hay do các bệnh khác ở vùng hậu môn như nứt hậu môn, áp xe cạnh hậu môn…

Lý do khiến người cao tuổi dễ bị trĩ

Người cao tuổi (NCT) dễ bị trĩ hơn là do cùng với tuổi tác, chức năng co bóp, bài tiết và hấp thu của ruột yếu gây rối loạn đại tiện; trương lực cơ trơn đại tràng, cơ thắt hậu môn và dây chằng bị suy giảm, hệ thống tĩnh mạch hậu môn – trực tràng bị suy yếu.

Cùng với thói quen, ăn uống không điều độ, ăn nhiều loại thức ăn có nhiều chất béo như: bơ, sữa, đường tinh chế và thức ăn ít chất xơ, ăn nhiều chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu), uống nhiều rượu, bia, uống ít nước cũng là nguyên nhân chính gây táo bón và bệnh trĩ ở người già.

Người cao tuổi thường ít vận động hơn người trẻ do tình trạng sức khoẻ giảm sút do mắc các bệnh tuổi già như đau khớp gối, đau lưng, chân yếu,… chỉ muốn nằm, ngồi một chỗ, ít đi lại, hoạt động. Khi cơ thể ít vận động rất dễ xảy ra táo bón và xuất hiện bệnh trĩ.

Giải pháp phòng ngừa bệnh trĩ ở người cao tuổi

Bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày như: Chế độ ăn uống điều độ, không quá no, không quá đói, giúp cho hệ thống tiêu hóa hoạt động tốt, đúng quy luật và có hiệu quả, đặc biệt đối với người già. Thức ăn cần đảm bảo đủ về lượng, tốt về chất nhưng phải dễ tiêu và có chất xơ, giúp phân mền, tăng khối phân, bệnh nhân bớt phải rặn và gián tiếp tránh được bệnh trĩ. Uống nhiều nước giúp phân mềm dễ đại tiện. Hạn chế các chất kích thích như rượu, chè, cà-phê, chất cay nóng. Giữ vệ sinh ăn uống để phòng tránh các bệnh đường tiêu hóa dễ phát sinh bệnh trĩ như rối loạn tiêu hóa, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa…

Chế độ sinh hoạt tránh đứng lâu, ngồi lâu, không nên ngồi xổm vì có thể ảnh hưởng đến sự tuần hoàn máu ở khoang xương chậu làm cho ứ máu tại các tĩnh mạch trĩ. Duy trì chế độ tập thể dục đều đặn như đi bộ, đi bơi hoặc vận động tại chổ. Tập thói quen đại tiện đúng giờ, tốt nhất mỗi ngày đi đại tiện một lần vào buổi sáng.

Giữ vệ sinh tầng sinh môn, nhất là sau mỗi lần đại tiện. Điều trị tích cực các bệnh làm tăng áp lực ổ bụng (như ho kéo dài, rối loạn tiêu hóa) hoặc cản trở máu trở về tim (như giãn tĩnh mạch cửa, xơ gan…).

Cần điều trị bệnh trĩ sớm khi mới phát hiện

Khi phát hiện có biểu hiện của bệnh trĩ, cần phải thăm khám, kiểm tra mức độ trĩ, sau đó mới đưa ra phương pháp thích hợp với từng mức đô bệnh. Do vậy, bệnh trĩ chữa trị càng sớm bệnh càng nhanh khỏi, giảm đau đớn và biến chứng, hạn chế phải phẫu thuật cũng như giảm chi phí điều trị.

Độc giả có thể gửi câu hỏi liên quan đến Bệnh trĩ, táo bón về hòm thư điện tử:suckhoe@benhtri.net.vn để được PGS.Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Nhâm tư vấn, giải đáp hoặc liên hệ tới số điện thoại: (04) 39 959 969 – 1900.545439 để được các chuyên gia tư vấn miễn phí.